Ons verhaal

Ons verhaal

'Ik ben toch een leraar en geen onderzoeker?'

 

Met deze krachtige boodschap zochten we in 2012 samen met het onderwijswerkveld (schoolleiders, leraren, lerarenopleiders, toekomstige leraren en onderzoekers) een antwoord op volgende drie vraagstukken:

  • Hoe kan onderzoek door leraren het leren van leerlingen versterken?
  • Hoe kan onderzoek deel uitmaken van de effectieve professionalisering van leraren?
  • Hoe ontwikkel je als lerarenopleiding onderzoekende leraren?

 

Op basis van inzichten uit het werkveld en een uitgebreid internationaal literatuuronderzoek (Willegems, Consuegra, Struyven & Engels, 2017) kwamen we samen tot een eerste concept van Onderzoekende School?!.

 

Tijdens schooljaar 2013 - 2014 slaan vijf onderzoekende scholen en één lerarenopleiding de handen in elkaar om als proeftuinen de kracht van praktijkonderzoek in scholen te verkennen. Een sprong in het duister, maar met één duidelijke gemeenschappelijk missie. Samen het leren van leerlingen versterken via praktijkonderzoek.

 

Het partnerschap Onderzoekende School?! ziet er vandaag niet meer hetzelfde uit als bij de start. Gelukkig maar. Samen met alle betrokkenen hebben we een onderzoekende weg afgelegd. Op basis van gesprekken, ervaringen en data hebben we onze werking steeds opnieuw in vraag gesteld en geoptimaliseerd. Rollen werden toegevoegd en scherpgesteld. Ondersteunende instrumenten werden ontwikkeld en schooloverstijgende lerende netwerken zorgen structureel voor kennisdeling tussen onderzoekende teams. Elk jaar brengen we samen de noden in kaart en komen we tot de co-creatie van een nieuw partnerschapsmodel tussen lerarenopleiding en scholen.

 

In het schooljaar 2022-2023 zijn we uitgegroeid tot een lerend netwerk van dertig onderzoekende scholen met dertig unieke vragen die wachten op een antwoord. Vandaag durven we nog meer dan in het verleden de focus te leggen op de uitdagingen waarmee we in onze (grootstedelijke) scholen dagelijks geconfronteerd worden. We zijn ervan overtuigd dat het netwerk van Onderzoekende School?! de mogelijkheid biedt om samen een antwoord te zoeken op deze uitdagingen.

 

Als universitaire lerarenopleiding van de Vrije Universiteit Brussel zien we het als een gedeelde verantwoordelijkheid om samen met onze partners te streven naar een kwaliteitsvol onderwijs in Brussel en ver daarbuiten. Samen de brug versterken tussen onze universiteit en scholen is en blijft een doelstelling waar we in de komende decennia niet van afwijken. Samen onderbouwen we jouw school van morgen.



Gezichten achter Onderzoekende School?!

  • vicky

    Prof. dr. Vicky Willegems

    Als projectcoördinator ademt Vicky Onderzoekende School?! Doorheen de jaren ging ze als onderzoekende lerarenopleider samen met het werkveld op zoek naar de wijze waarop een partnerschap tussen scholen en een lerarenopleiding via praktijkonderzoek kan bijdrage aan de continue professionele ontwikkeling van zowel student-leerkrachten, ervaren leerkrachten en lerarenopleiders. Na ongeveer acht jaar samen zoeken naar antwoorden schrijft Vicky in 2020 de laatste zin van haar proefschrift Inside stories of collaborative teacher research teams: 'Laat dit model niet het laatste hoofdstuk van boek zijn, maar doorsijpelen in de praktijk van elke school en lerarenopleiding' (p. 302). Dit eindpunt is de start van een zoektocht naar de invloed van onderzoekende school in de grootstedelijke onderwijscontext en de wijze waarop we een onderzoekende schoolcultuur via onderzoekend gedeeld leiderschap kunnen installeren en borgen.
  • NadineEngels KL

    Prof. dr. Nadine Engels

    Nadine Engels stond aan de wieg van Onderzoekende School?! Het thema professionalisering van leraren loopt sinds de jaren 1990 als een rode draad door haar onderzoeksloopbaan. Het werd een zoektocht naar een professionaliseringsaanpak die niet alleen resulteert in meer kennis en vaardigheden maar ook in veranderingen op de werkvloer en een positieve invloed op het leren en welzijn van leerlingen. Haar projecten evolueerden snel van klassieke nascholing naar leren op de werkplek en vervolgens naar het organiseren van de school als een omgeving die leren en werken integreert en schoolteams stimuleert om kennisproductief te zijn. Haar onderzoeksbevindingen wezen op de kracht van collaboratief leren in lerarenteams, niet vanuit een leermotivatie maar wel vanuit de drang om een uitdaging op de werkvloer samen aan te pakken en er oplossingen voor te vinden. De vaststelling dat dit zoeken naar oplossingen, zowel bij student-leraren als bij leraren in functie, nog erg intuïtief gebeurde en weinig geïnformeerd door onderzoek, zette Nadine aan om in 2012 binnen een overeenkomst met Vlaamse Gemeenschap een budget in te schrijven voor onderzoek over de integratie van praktijkonderzoek in de lerarenopleiding en om leergemeenschappen van werkveld, studenten en lerarenopleiders te vormen. Het ontwerpen van Onderzoekende School?! was begonnen ...
  • ElsConsuegra

    Prof. dr. Els Consuegra

    Prof. Dr. Els Consuegra is sinds 2018 docent pedagogiek en didactiek aan het Multidisciplinair Instituut LerarenOpleiding (MILO) van de VUB. Ze is betrokken als promotor bij Onderzoekende School?! en bestudeert collaboratief praktijkonderzoek als methode om leraren (in opleiding) te professionaliseren. Els focust zich in het bijzonder op het inzetten van deze methode om inclusieve leeromgevingen te creëren. Naast haar rol in Onderzoekende School?! is Els ook ondervoorzitter van het MILO en is ze betrokken in andere projecten waar collaboratief praktijkonderzoek wordt ingezet als methode. Ook is Els promotor in het Vlaams Steunpunt Centrale Toetsen in Onderwijs waar ze onderzoekt hoe leraren via vakdidactische lerende netwerken kunnen samenwerken met collega’s buiten hun school om hun onderwijs te optimaliseren op basis van informatie uit gestandaardiseerde toetsen (en andere bronnen van informatie).
  • Karolien foto2

    Karolien Silverans

    Karolien is procesbegeleider en bruggenbouwer. Karolien is gepassioneerd door 'groei'. Met haar enthousiasme verbindt ze de verschillende partners in verandertrajecten. Ze verzoent praktijkonderzoek met wetenschappelijke inzichten en creëert ruimte voor reflectie en dialoog. Haar motto is 'Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan'. #pippilangkous
  • EvaLauwers foto

    Eva Lauwers

    Eva is procesbegeleider binnen Onderzoekende School?! Eva maakt gebruik van haar wetenschappelijke achtergrond en het geloof in samen school maken om schoolleiders en teams te begeleiden in veranderprocessen. Het verhaal en de eigenheid van de school staan daarbij centraal. Haar enthousiasme en analytisch vermogen zijn de sterkste troeven van Eva. Samen met de schoolleiders verkent ze de horizon van de school en zetten ze stappen richting deze horizon!
  • thumbnail 7c643226 0f9c 4921 8891 f7b1cc314f

    Eva Lafosse